zwana również osteopatią kranialną jest jedna z metod terapii manualnej. Jest to metoda nieinwazyjna.
Poprzez poszczególne techniki wpływa się na układ czaszkowo-krzyżowy, który odpowiada za prawidłowy rozwój i funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego, mięśniowego, powięziowego, pokarmowego, oddechowego.
Terapia może być stosowana w każdym wieku.
Jest metodą służącą poprawianiu stanu zdrowia i funkcji ciała (poprzez delikatny dotyk i stymulację ruchową określonego obszaru ciała). Jest to terapia tkanki łącznej. Jej holistyczne działanie na organizm wykorzystuje zdolności samoregulacji. Ponieważ tkanka łączna złożona z cienkich, siatkowatych, trójwymiarowych, krzyżujących się na różnych poziomach ciała błon łącznotkankowych ma wpływ na kształt mięśni i ich wzajemnych relacji.
Terapia Czaszkowo – Krzyżowa polega na bardzo delikatnej manipulacji i uciskaniu (nacisk 5 gram) w obrębie czaszki, klatki piersiowej, przepony, miednicy i kości krzyżowej w celu rozluźniania struktur łącznotkankowych, których napięcie przysporzyć może wielu kłopotów zdrowotnych.
Autorem Terapii Czaszkowo- Krzyżowej jest współczesny amerykański osteopatia John Upledger, który zainteresował się ideą Sutherlanda obserwując podczas operacji neurochirurgicznej pulsację płynu mózgowo – rdzeniowego i opon mózgowych.
W latach 70. zafascynowany skutecznością terapii czaszkowej stworzył praktyczną metodę i nazwał ją Terapią Czaszkowo – Krzyżową. Terapia zaproponowana przez dr Uplegedgera jest kompleksowym połączeniem Terapii Czaszkowo – Krzyżowej z technikami osteopatycznymi, dotyczącymi rozluźniania przepony miednicy, przepony oddechowej otworu piersiowego górnego i kości gnykowej. Obejmuje ona program 10 kroków, które zawierają w sobie kilkanaście technik korygujących zakłócenia rytmu czaszkowego i przywracających zdolności samoregulacyjne i równowagę energetyczną w organizmie pacjenta.
Kości czaszki noworodka podczas porodu są podatne na zniekształcenia. Długi poród może doprowadzić do przebodźcowania dziecka i powodować drażliwość, nerwowość, problemy z samoregulacją, niepokój. Najbardziej na tego typu uraz narażona jest podstawa czaszki która warunkuje rozwój mózgoczaszki oraz pierwszy krąg szyjny. Ten uraz prowadzi do napięcia otworu szyjnego. Przez ten otwór przechodzą trzy nerwy czaszkowe (IX,X,XI)
Dysfunkcja nerwu błędnego (X czaszkowego) prowadzi do napięć w narządach unerwionych przez ten nerw. Noworodki z tą dysfunkcją mają problemy z kolkami, refluksem i napięciem w obrębie narządów wewnętrznych. Dysfunkcja nerwu XI dodatkowego unerwiającego mięsień czworoboczny i mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy prowadzi do napięć tych mięśni (asymetria głowy i szyi, kręcz szyi). Nerw językowo- gardłowy jest odpowiedzialny za odruch ssania, połykania. Jego dysfunkcja prowadzi do upośledzenia tych funkcji.
Zbyt duże napięcie przepony miednicy mniejszej ma wpływ na wypróżnianie noworodka. Ważnym punktem terapii jest praca z oddechem noworodka. Dzięki pracy na przeponie oddechowej wpływa się na funkcje oddechowe . Zmniejszając napięcie wewnątrz piersiowe i zwiększając objętość jamy klatki piersiowej.
Napięcie przepony może mieć powiązania z dysfunkcją wątroby i pęcherzyka żółciowego, niestrawnościami, jelitem drażliwym, zarzucaniem treści pokarmowej, astmą, napięciem w obrębie bioder i ciągłym napięciem emocjonalnym i drażliwością.
Kolejnym ważnym punktem terapii jest korekta podstawy czaszki, opony rdzeniowej, szwów czaszkowych, kości twarzoczaszki, stawu skroniowo – żuchowowego. Na pierwszej wizycie dokonuje się oceny i korekty ruchomości podstawy czaszki, dekompresję kości potylicznych, reguluje kość krzyżową , przeponę miednicy mniejszej , oddechową i dna jamy ustnej. Podczas terapii polegającej na delikatnym masażu kości krzyżowej doprowadza się do regulacji tych struktur.
jest niewiele przeciwwskazań do stosowania terapii ze względu na jej niesłychaną delikatność.
Są to: tętniak mózgu, uraz czaszki i pęknięcie kości czaszki, krwawienie wewnątrzczaszkowe
Poza licznymi wartościami leczniczymi, terapia pogłębia oddech u astmatyków, likwiduje napięciowe bóle brzucha, pomaga w chorobie „Meniera”.
Terapia czaszkowo- krzyżowa jest skuteczna w autyzmie, mózgowym porażeniu dziecięcym, uszkodzeniu rdzenia kręgowego, dyskopatii, padaczce i stanach padaczkowych, ADHD, dysleksji, wcześniactwie, cesarskim cięciu, porażeniu splotu barkowego, zaburzeniach hiperkinetycznych, zespole Downa, syndrom Kiss, wzmożonym napięciu mięśniowym u niemowląt.
Podczas terapii pacjent może odczuwać następujące objawy:
poczucie zimna, lub gorąca, skurcz mięśni lub drżenie mięśni, rozluźnienie i senność w czasie zabiegu, pulsowanie, drętwienie, mrowienie, przepływ, wyzwolenie silnych emocji (płacz, krzyk, łzawienie oczu, wypieki na twarzy.
Wiążą się one z uwalnianiem psychosomatycznym. Z każdą kolejną sesją objawy są coraz słabsze.
Czas trwania terapii, częstotliwość spotkań, długość terapii uzależniona jest od wielu czynników m.in. wieku, stanu pacjenta.
Noworodkom i niemowlętom wystarczy 15-20 min sesja a u dorosłych może ona trwać 45 min – 90 min zależnie od aktualnych potrzeb i możliwości pacjenta.
Techniki terapii czaszkowo-krzyżowej są uzupełnieniem metody Vojty i w takiej konfiguracji dają najlepsze efekty.
Terapia powoduje ogromną zmianę w napięciu i daje pole do rozwoju możliwości ruchowych dzieci podczas terapii neurorozwojowych. Pracując na powięzi daje się większą swobodę ruchu i możliwość wykonania prawidłowych wzorców ruchowych.
Organizm ludzki posiada wewnętrzny mechanizm samoregulacji w skład którego wchodzi też system powięzi. Zbudowany jest on z tkanki łącznej i tworzy coś w rodzaju „drugiego szkieletu”. Porównać go można też do siatki, która otacza mięśnie, więzadła, organy wewnętrzne, naczynia krwionośne, naczynia limfatyczne, i tkankę nerwową. Właściwie nie ma w naszym organizmie komórek, które nie są objęte powięziami. W wyniku urazów, zapaleń, nieprawidłowej postawy ciała i gwałtownych skurczów struktura powięzi napina się.
Brak równowagi w jej obrębie może zaś zapoczątkować występowanie patologicznych zmian tkanek i całych narządów. Ponadto, występujące miejscowo napięcia powięzi mogą ulec przemieszczeniu w obrębie całego organizmu. Ta właściwość powięzi powoduje, że nawet wykonanie prac dentystycznych może w efekcie doprowadzić do przesunięcia kręgów czy rotacji miednicy. Należy przypuszczać, że w czasie powstania urazu w centralnym układzie nerwowym tworzy się pamięciowy wzorzec bólowy.
Rozluźnianie powięziowo-mięśniowe jest nową formą nieinwazyjnej terapii, której działanie obejmuje wszystkie organy, nerwy, naczynia, mięśnie i kości. Daje nam ono możliwość usunięcia napięć w strukturze powięzi i przywrócenia równowagi w organizmie.
I tak na przykład technika delikatnego pociągania (tzw. trakcji) w celu zlikwidowania ograniczeń i napięć powięzi aktywizuje reakcji naczyniowo-ruchowe poprawiając krążenie, wzmacniając procesy oczyszczania z toksycznych produktów przemiany materii w danym rejonie ciała a także przywracając tkance miękkiej wrażliwość na bodźce zewnętrzne bez uruchamiania pamięci bólowej.
Ręce terapeuty uwalniają też napięcie mięśni, co jest wynikiem zmiany polaryzacji chorego miejsca. To z kolei przywraca równowagę trójprzestrzennej struktury powięzionej, co warunkuje prawidłową adaptację postawy ciała do siły ciężkości.
Terapia polega na delikatnych manipulacjach w obrębie napiętych tkanek. Jest terapią wspomagającą do terapii czaszkowo-krzyżowej. Po znalezieniu napięcia powięzi lub blokady terapeuta przesuwa dłonie w jej kierunku delikatnie uciskając. Na początku rozluźni a się elastyczny a następnie kolagenowy element powięzi. Ucisk jest bardzo delikatny.
Głębokie rozluźnienie potrzebuje 2-5 minut. Terapeuta podążą za ruchem tkanki aż do uzyskania poczucia rozluźnienia. Rozluźnienie tkanki jest wyraźnie odczuwalne przez pacjenta. W rozluźnieniu tkanki zaangażowane są różne czynniki takie jak: zmniejszenie naprężenia mięśni, plastyczność tkanki, wrażenie zwiększonego przepływu płynów, ciepła poprzez tkanki poddawane terapii. Pojawia się puls terapeutyczny, który świadczy o rozpoczęciu procesu samo naprawczego.
